land record जमिनीवर हक्क आहे पण कागदपत्रे नाहीत? १२ वर्षांच्या ताब्यानंतर ‘प्रतिकूल ताबा’ कायद्यानुसार कसा मिळवता येतो अधिकृत मालकी हक्क, हे जाणून घ्या या संपूर्ण प्रक्रियेमधून.
land record
भारतातील बहुतांश ग्रामीण भागांमध्ये जमिनीच्या कायदेशीर ताबा संदर्भात अनेक वाद आणि गैरसमज पाहायला मिळतात. जमिनीचा कायदेशीर ताबा नसतानाही अनेक कुटुंबे पिढ्यानपिढ्या त्या जमिनीवर राहतात. पण जमिनीवरील प्रतिकूल ताबा (Adverse Possession) कायद्यानुसार तुम्ही अधिकृत मालकी मिळवू शकता.
👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
१. जमिनीचा प्रत्यक्ष ताबा व पुरावे
land record जर एखाद्या जमिनीवर तुम्ही १२ वर्षांहून अधिक काळ राहत असाल, तिचा वापर करत असाल (उदा. शेती, घर), तर हा ताबा प्रतिकूल ताबा कायदा मानतो. त्यासाठी खालील पुरावे उपयोगी पडतात:
- वीज बिल, पाणी बिल (जमीन वापराचे दस्तऐवज)
- ग्रामपंचायत प्रमाणपत्र
- मालमत्ता कर रसीद
- शेजाऱ्यांची साक्ष
- ग्रामस्थांचे प्रमाणपत्र
- जुने वारसा करार किंवा गिफ्ट डीड
हे ही पाहा : कसा कराल बांधकाम कामगार योजनांसाठी अर्ज || Bandhakam Kamgar Scheme
२. काय आहे “प्रतिकूल ताबा”?
भारतीय कायद्यानुसार, जर एखाद्या व्यक्तीने इतर व्यक्तीच्या मालकीची जमीन सलग १२ वर्षे, कोणताही वाद न करता, शांततेत व उघडपणे ताब्यात ठेवली, तर ती जमीन ताबाधारकाच्या नावावर नोंद होऊ शकते.
प्रतिकूल ताब्याच्या अटी:
- सलग १२ वर्षे ताबा
- कोणताही कायदेशीर विरोध नसावा
- मालकीवर दावा दाखल न झालेला असावा
- ताबा उघड व स्पष्ट असावा
👉घरकुल योजना शेवटची संधी, अर्जाला मुदतवाढ जाहीर👈
३. कायदेशीर प्रक्रिया आणि सल्ला
land record जमिनीचा कायदेशीर ताबा मिळवण्यासाठी खालील पायऱ्या पाळा:
➤ वकीलाचा सल्ला घ्या
- जमीन कायदा तज्ञ वकिल तुमची केस पाहून योग्य सल्ला देतो.
➤ न्यायालयीन दावा दाखल करा
- तुमच्या ताब्याची साक्षी व पुरावे न्यायालयात सादर करून दिवाणी दावा दाखल करा.
➤ ग्रामपंचायत / महानगरपालिका तर्फे प्रमाणपत्र
- ग्रामपंचायत प्रमाणपत्र तुमच्या ताब्याचा मजबूत पुरावा असतो.
➤ सातबारा उतारा (7/12 Extract) अद्ययावत करण्यासाठी अर्ज करा
- ताब्यानुसार जमीन नोंद आपल्या नावावर घेण्यासाठी महसूल कार्यालयात अर्ज करा.
हे ही पाहा : राज्यात जिवंत सातबारा अभियान 2.0: शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा
४. महाराष्ट्रातील अधिकृत मार्गदर्शन:
land record जमिनीवरील कायदेशीर ताबा मिळवण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाचा अधिकृत संकेतस्थळ:
🔗 https://mahabhulekh.maharashtra.gov.in
५. जमिनीशी संबंधित अन्य परिस्थिती:
- वारसा हक्क असल्यास पण कागदपत्रे नसल्यास, वर दिलेली प्रक्रिया उपयुक्त.
- जमीन खरेदी केली आहे पण नोंदणी नाही, तर विक्री कराराच्या आधारे कायदेशीर प्रक्रिया राबवा.
- शासकीय जमीन अतिक्रमणावर वापरात असल्यास, कायदेशीर ताबा शक्य नाही. त्यासाठी जिल्हाधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
हे ही पाहा : देशात जातनिहाय जनगणनेला मंजुरी – केंद्र सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय
land record तुमच्याकडे कागदपत्रे नसतानाही जर तुम्ही सतत 12 वर्षे त्या जमिनीचा ताबा घेतला असेल, आणि मालकाने कोणताही दावा केला नसेल, तर भारतीय कायद्यानुसार तुम्ही तिला कायदेशीरपणे तुमच्या नावावर घेऊ शकता. यासाठी वकिलाचा सल्ला, न्यायालयात दावा, आणि पुराव्यांची जोड ही आवश्यक आहे.
📌 सूचना:
कोणतीही कारवाई करण्यापूर्वी कायदेशीर सल्ला घेणे अनिवार्य आहे.