Agriculture Land Rule महाराष्ट्र शासनाने शेतजमिनीच्या खरेदी-विक्रीसाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये मोठा बदल केला आहे. आता मोजणी नकाशा (Measurement Map) न जोडता व्यवहार नोंदणी शक्य होणार. जाणून घ्या संपूर्ण अपडेट.
शेतजमीन व्यवहारात नागरिकांची गैरसोय लक्षात घेता, प्रशासनाने एक मोठा आणि दिलासा देणारा निर्णय घेतला आहे.
Agriculture Land Rule
आता जमिनीच्या दस्तामध्ये जर योग्य वर्णन नमूद केले असेल, आणि जमीन प्रमाणभूत क्षेत्रापेक्षा कमी नसेल, तर मोजणी नकाशा जोडणे बंधनकारक नसेल.
हा बदल विशेषतः ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरणार आहे.

👉शेतजमीन व्यवहार नियम जाणून घेण्यासाठी क्लिक करा👈
शासनाच्या अधिकृत घोषणेनुसार काय बदलले?
Agriculture Land Rule नाशिकचे नोंदणी उपमहानिरीक्षक आणि मुद्रांक उपनियंत्रक श्री. राजेंद्र गायकवाड यांनी 2025 मध्ये प्रसिद्धीपत्रकाद्वारे ही माहिती जाहीर केली.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- जर जमिनीचे वर्णन स्पष्ट आणि अचूक असेल तर
- आणि जमीन प्रमाणभूत क्षेत्राच्या मर्यादेपेक्षा मोठी असेल
- तर Measurement Map जोडण्याची गरज भासत नाही
📌 हे फक्त दस्तामध्ये जमिनीची ओळख स्पष्टपणे दिली असल्यासच लागू होते.
हे ही पाहा : हक्कसोडपत्र : कायदेशीर माहिती, रद्द करण्याची प्रक्रिया आणि महत्त्वपूर्ण मुद्दे
कोणत्या कागदपत्रांची गरज नाही?
Agriculture Land Rule पूर्वी जमिन व्यवहार करताना ‘मोजणी नकाशा’ जोडणे अनिवार्य होते.
परंतु आता:
- मोजणी नकाशा नसेल तरी चालेल – जर दस्तामध्ये मिळकतीची ओळख स्पष्ट दिलेली असेल
- दस्तामध्ये सुस्पष्ट वर्णन नसेल, तर मात्र मोजणी नकाशा आवश्यक
✅ नागरिकांनी हे लक्षात ठेवावे:
- दस्त तयार करताना जमिनीचा तपशील अत्यंत स्पष्ट आणि अचूक असावा
- अन्यथा दस्त रद्द होऊ शकतो किंवा तो मान्य केला जाणार नाही

👉पोटहिश्श्याच्या जमिनींच्या दस्तनोंदणीसाठी नकाशा जोडणे बंधनकारक👈
या निर्णयामुळे नागरिकांना काय फायदा होईल?
वेळ आणि खर्चात बचत:
- मोजणी नकाशा मिळवण्यासाठी लागणारा वेळ, कागदपत्रांची मागणी आणि खर्च वाचणार
- प्रक्रिया अधिक सुलभ व पारदर्शक
ग्रामीण भागात दिलासा:
- शेतकरी आणि लहान जमीनदारांना मोठा फायदा
- ज्यांना मोजणी विभागाकडून नकाशा मिळवणे कठीण जात होते
हे ही पाहा : पैतृक संपत्तीतील मुलींचा हक्क: नवीन कायदे, अटी आणि महिलांचे अधिकार
कायद्यानुसार कोणत्या अटींचे पालन गरजेचे आहे?
नोंदणी विभागाने स्पष्ट केल्याप्रमाणे:
- जर जमीन दस्तामध्ये संदिग्ध किंवा अपूर्ण वर्णन असेल
- तर अशा प्रकरणांमध्ये मोजणी नकाशा अनिवार्य राहील Agriculture Land Rule
🛑 म्हणजेच, ही सूट सर्व व्यवहारांना लागू नाही. जमिनीची स्पष्ट ओळख ही महत्त्वाची अट राहणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी बदलाचे महत्त्व
शेतजमिनीच्या व्यवहारांमध्ये ही सुधारणा क्रांतिकारक ठरणार आहे.
- अनेक वेळा शेतकऱ्यांना नकाशा मिळवताना त्रास सहन करावा लागत असे
- दस्तामध्ये जर वर्णन अचूक असेल, तर आता त्यांना अधिक वेगाने व्यवहार पूर्ण करता येईल
🧑🌾 हा निर्णय खास करून ग्रामीण महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी संजीवनी ठरू शकतो.

हे ही पाहा : महिलेच्या मृत्यूनंतर तिच्या संपत्तीवर कोणाचा हक्क? जाणून घ्या कायदा काय सांगतो!
काय घ्यावे लक्षात? – 3 महत्त्वाचे मुद्दे
मुद्दा | तपशील |
---|---|
✔️ जमीन वर्णन | स्पष्ट, तपशीलवार आणि संपूर्ण असणे आवश्यक |
❌ मोजणी नकाशा | जर वर्णन अचूक असेल, तर नको |
⚠️ अटींचे पालन | संदिग्ध माहिती असल्यास मोजणी नकाशा आवश्यक |
नागरिकांनी पुढे काय करावे?
- दस्त तयार करताना जमिनीचे वर्णन स्पष्ट लिहा
- नोंदणी ऑफिसकडून अपडेट मिळवा Agriculture Land Rule
- प्रशासनाच्या अधिकृत वेबसाइटवर अधिक माहिती मिळवा
हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी जिवंत सातबारा मोहिमेचे महत्त्वाचे बदल | नवीन नोंदी, पारदर्शकता आणि फायदा
🔗 अधिकृत स्रोत:
जमिन नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रांची यादी (2025 नुसार)
कागदपत्र | गरज |
---|---|
7/12 उतारा | आवश्यक |
जमीन मिळकत वर्णन | आवश्यक |
मोजणी नकाशा | फक्त विशिष्ट प्रकरणांमध्ये |
विक्रेत्याचे ओळखपत्र | आवश्यक |
खरेदीदाराचे आधार कार्ड | आवश्यक |

हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी अतिक्रमण हटवण्यासाठी पोलिस बंदोबस्ताची घोषणा
दस्त प्रक्रिया आता अधिक सुलभ
Agriculture Land Rule राजेंद्र गायकवाड यांच्या घोषणेमुळे महाराष्ट्रातील शेतकरी आणि नागरीकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
मोजणी नकाशा आवश्यक नसल्याने व्यवहार जलद होतील, आणि शासनाची कार्यपद्धती अधिक पारदर्शक होईल.
शेवटी सांगायचं झालं तर…
जर तुम्ही शेतजमिनीचे व्यवहार करत असाल तर हा निर्णय तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. दस्तामध्ये जमिनीचे वर्णन सुस्पष्ट ठेवा, आणि सरकारी सूटांचा लाभ घ्या.