Income Tax Saving टीडीएस वाचवण्यासाठी फॉर्म 15G, 15H आणि सेक्शन 197 यांचा वापर कसा करावा, कोणासाठी योग्य आहे आणि कधी सादर करावा हे जाणून घ्या.
Income Tax Saving
जर तुम्ही बँकेत एफडी (Fixed Deposit) ठेवली असेल आणि त्यावर मिळणाऱ्या व्याजावर टीडीएस (TDS) कापला जात असेल, तर तुम्ही फॉर्म 15G, फॉर्म 15H किंवा सेक्शन 197 चा वापर करून टीडीएस वाचवू शकता. या लेखात, या तीनही पर्यायांची सविस्तर माहिती दिली आहे, ज्यामुळे तुम्हाला योग्य पर्याय निवडण्यास मदत होईल.

फॉर्म 15G: सामान्य नागरिकांसाठी
Income Tax Saving फॉर्म 15G हा 60 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या भारतीय नागरिकांसाठी आहे. या फॉर्मचा वापर केल्यास, जर तुमचे एकूण वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी असेल आणि तुम्ही करपात्र ब्रॅकेटमध्ये येत नसाल, तर बँक तुमच्या एफडीवरील व्याजावर टीडीएस कापणार नाही.
कधी आणि कसा सादर करावा?
- बँकेत एफडी ठेवताना किंवा व्याज मिळण्यापूर्वी फॉर्म 15G भरून संबंधित बँक शाखेत सादर करा.
- जर तुम्ही एकापेक्षा जास्त बँक शाखांमध्ये एफडी केल्या असतील, तर प्रत्येक शाखेत स्वतंत्रपणे फॉर्म 15G सादर करा.
- फॉर्ममध्ये तुमचे पॅन कार्ड तपशील, उत्पन्नाची माहिती आणि इतर आवश्यक माहिती भरली पाहिजे.
हे ही पाहा : वडीलोपार्जित मालमत्ता विकण्यासाठी कोणाची परवानगी आवश्यक आहे? संपूर्ण माहिती मराठीत
फॉर्म 15H: ज्येष्ठ नागरिकांसाठी
Income Tax Saving फॉर्म 15H हा 60 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाच्या भारतीय नागरिकांसाठी आहे. या फॉर्मचा वापर केल्यास, जर तुमचे एकूण वार्षिक उत्पन्न ₹5 लाखांपेक्षा कमी असेल आणि तुम्ही करपात्र ब्रॅकेटमध्ये येत नसाल, तर बँक तुमच्या एफडीवरील व्याजावर टीडीएस कापणार नाही.
कधी आणि कसा सादर करावा?
- बँकेत एफडी ठेवताना किंवा व्याज मिळण्यापूर्वी फॉर्म 15H भरून संबंधित बँक शाखेत सादर करा.
- जर तुम्ही एकापेक्षा जास्त बँक शाखांमध्ये एफडी केल्या असतील, तर प्रत्येक शाखेत स्वतंत्रपणे फॉर्म 15H सादर करा.
- फॉर्ममध्ये तुमचे पॅन कार्ड तपशील, उत्पन्नाची माहिती आणि इतर आवश्यक माहिती भरली पाहिजे.

👉सासऱ्याच्या मालमत्तेवर जावयाचा हक्क असतो का? कायदा काय सांगतो, सविस्तर माहिती!👈
सेक्शन 197: कमी टीडीएससाठी अर्ज
Income Tax Saving जर तुमचे एकूण वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त असेल, तरीही तुम्हाला टीडीएस कमी करायचा असेल, तर तुम्ही आयकर विभागाकडे सेक्शन 197 अंतर्गत अर्ज करू शकता. या अर्जाद्वारे, तुम्हाला लोअर डिडक्शन सर्टिफिकेट (LDC) मिळू शकते, ज्यामुळे बँक तुमच्या एफडीवरील व्याजावर कमी टीडीएस कापेल.
कसे अर्ज करावे?
- आयकर विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर लॉगिन करा.
- “Request for Lower Deduction of Tax” या पर्यायावर क्लिक करा.
- आवश्यक माहिती भरून अर्ज सादर करा.
- अर्ज मंजूर झाल्यानंतर, तुम्हाला LDC मिळेल, ज्याचा वापर तुम्ही संबंधित बँक शाखेत करू शकता.
हे ही पाहा : केवळ २५ दिवसांत मिळवा तुमच्या नावाची नोंद सातबारा उताऱ्यावर – ई-फेरफार प्रणालीची क्रांती
महत्त्वाचे मुद्दे
- फॉर्म 15G आणि 15H हे एक वेळेसाठीच लागू असतात.
- जर तुम्ही फॉर्म सादर केला नाही, तर बँक टीडीएस कापेल, आणि नंतर तुम्हाला आयकर विवरणपत्राद्वारे परतावा मिळवावा लागेल.
- फॉर्म 15G आणि 15H सादर करताना तुमचे पॅन कार्ड तपशील अचूक भरावेत.
- जर तुम्ही फॉर्म 15G किंवा 15H सादर केला आणि नंतर तुमचे उत्पन्न वाढले, तर तुम्हाला टीडीएस भरावा लागेल.

हे ही पाहा : एस.टी. ची भन्नाट योजना 2025 – फक्त एक पास, अनलिमिटेड प्रवास! (ST Travel Pass Scheme)
Income Tax Saving जर तुमचे एकूण वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी असेल आणि तुम्ही करपात्र ब्रॅकेटमध्ये येत नसाल, तर फॉर्म 15G किंवा 15H सादर करून तुम्ही तुमच्या एफडीवरील व्याजावर टीडीएस वाचवू शकता. जर तुमचे उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त असेल, तरीही तुम्हाला टीडीएस कमी करायचा असेल, तर सेक्शन 197 अंतर्गत अर्ज करून लोअर डिडक्शन सर्टिफिकेट मिळवू शकता.
या सर्व प्रक्रियांसाठी, संबंधित बँक शाखेत किंवा आयकर विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन अधिक माहिती मिळवू शकता.