Animal Vaccination जनावरांच्या आरोग्यासाठी लसीकरण अत्यंत आवश्यक आहे. या ब्लॉगमधून घातक संसर्गजन्य आजारांपासून जनावरांना वाचवण्यासाठी कोणत्या लसी कधी द्याव्यात हे सविस्तर जाणून घ्या.
Animal Vaccination
भारतीय शेतीमध्ये जनावरांचे योगदान अमूल्य आहे. दूध, शेणखत, शेतीसाठी उपयोगी बळे – हे सर्व जनावरांवर अवलंबून आहे. पण जर जनावरेच आजारी असतील तर उत्पादनावर मोठा परिणाम होतो. म्हणूनच जनावरांचे नियमित लसीकरण हा अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे.
“आजारी पडल्यावर उपचार करण्यापेक्षा, आधीच प्रतिबंध करणं योग्य!”

👉ह्या पावसाळ्यात आपल्या जनावरांना द्या ह्या लसी👈
लसीकरणाचे महत्त्व
संसर्गजन्य आजारांपासून संरक्षण
Animal Vaccination पावसाळ्यात संसर्गजन्य रोगांची तीव्रता वाढते. घटसर्प, फऱ्या, आंत्रविषार, पीपीआर, फाशी, आणि लंपी यांसारखे आजार जीवघेणे ठरू शकतात.
लसीकरणामुळे जनावरांच्या शरीरात रोगप्रतिकारक शक्ती निर्माण होते आणि त्यांना आजारांचा सामना करता येतो.
वेळेवर लसीकरण का गरजेचं?
लस दिल्यानंतर रोगप्रतिकारक शक्ती तयार होण्यासाठी किमान १५ दिवस लागतात. त्यामुळे आजार पसरल्यानंतर लसीकरण केल्यास तो प्रभावी ठरत नाही. पावसाळ्याच्या आधीच लसीकरण करणं अत्यावश्यक आहे.
हे ही पाहा : पीएम किसान योजनेचा हप्ता का येत नाही? कारणे आणि उपाय
कोणत्या महिन्यात कोणती लस द्यावी?
मोठ्या जनावरांसाठी (गायी, म्हशी)
आजार | लसीकरण कालावधी |
---|---|
घटसर्प, आंत्रविषार, फऱ्या | मे – जून (पावसाळ्यापूर्वी) |
तोंडखुरी | मार्च, एप्रिल, नोव्हेंबर, डिसेंबर |
लंपी | दरवर्षी एकदा |

👉गायरान जमिनीवरील अतिक्रमण हटणार! सुप्रीम कोर्टाचा निर्णायक आदेश👈
लहान जनावरांसाठी (शेळ्या, मेंढ्या)
आजार | लसीकरण कालावधी |
---|---|
पीपीआर | मे, जून किंवा नोव्हेंबर, डिसेंबर |
आंत्रविषार, घटसर्प, देवी | पावसाळ्यापूर्वी किंवा दरवर्षी सल्ल्यानुसार |
टीप: लसीकरणाच्या वेळा पशुवैद्यकीय सल्ल्यानुसार निश्चित कराव्यात.
हे ही पाहा : 2025 पासून खरीप हंगामात बोगस बियाण्यांची सुट्टी! सत्यप्रत बियाण्यांचे वितरण साती पोर्टलवरून सुरू
लसीकरण करण्यापूर्वीची तयारी
१. जनावरांना जंतनाशक देणे
Animal Vaccination लसीकरणाच्या ७ दिवस आधी सर्व जनावरांना जंतनाशक औषध द्यावे.
२. गोचीड आणि गोमाशी नियंत्रण
जनावरांच्या शरीरावर आणि गोठ्यातील परजीवी दूर करण्यासाठी कीटकनाशक फवारणी करावी.
३. आहारातील सुधारणा
रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी जीवनसत्त्वे व क्षार मिश्रण पुरवठा करावा.

हे ही पाहा : महाडीबीटी योजनेत मोठा बदल – आता लॉटरी नाही, “प्रथम अर्ज, प्रथम लाभ” धोरण लागू
लसीकरणाची योग्य पद्धत
१. नामांकित कंपन्यांच्या लसी निवडा
Animal Vaccination योग्य प्रमाणपत्र व संशोधन असलेल्या लसींचा वापर करावा. शंका असल्यास पशुवैद्यक सल्ला घ्यावा.
२. कोल्ड चेनमध्ये लसी साठवणे
लसीचे प्रभाव टिकवण्यासाठी योग्य तापमानात (2°C ते 8°C) लसी ठेवाव्यात.
३. अनुभवी व्यक्तीकडून लसीकरण
लसी टोचण्यासाठी प्रशिक्षित व्यक्ती किंवा पशुवैद्यकाची मदत घ्यावी.
हे ही पाहा : नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना – हप्ता का येत नाही? कारणे आणि उपाय (2025 अपडेट)
लसीकरणाचे फायदे
१. दुधाचे उत्पादन वाढते
आजारी जनावराचे दूध उत्पादन कमी होते. लसीकरण केल्यास उत्पादन टिकून राहते.
२. जनावरांची कार्यक्षमता वाढते
Animal Vaccination आरोग्य चांगले असल्यास जनावरे जास्त मेहनत करू शकतात, पिकांचं उत्पादन वाढवतात.
३. आर्थिक नुकसान टळते
आजारामुळे होणारे उपचार खर्च, औषधे आणि जनावरे दगावल्यामुळे होणारे नुकसान टळते.

हे ही पाहा : कृषी इन्फ्रास्ट्रक्चर फंड (AIF) योजना 2025 – शेतकऱ्यांसाठी विना तारण कर्जाची सुवर्णसंधी
प्रतिबंध हाच उत्तम उपाय!
Animal Vaccination शेतीत यशस्वी होण्यासाठी जनावरांचे आरोग्य टिकवणं फार महत्त्वाचं आहे. वेळेवर आणि नियमित जनावरांचे लसीकरण केल्यास:
- रोग दूर राहतात
- उत्पादन टिकून राहतं