Women’s Property Rights मुलगी, सून आणि आईच्या वारसाहक्काबाबत हिंदू उत्तराधिकार कायद्यानुसार कोणाचा किती हक्क आहे हे समजून घ्या. संपत्ती वाटपात महिलांचे अधिकार काय आहेत, याची संपूर्ण माहिती.
Women’s Property Rights
भारतातील अनेक कुटुंबांमध्ये संपत्तीचे वाटप करताना महिलांना दुर्लक्षित केले जाते. यामागील मुख्य कारण म्हणजे हिंदू उत्तराधिकार कायदा नीट समजून न घेणे. वडिलांच्या संपत्तीत मुलीचे हक्क हे वर्षानुवर्षे दुर्लक्षित होते, परंतु 2005 च्या सुधारणेनंतर परिस्थिती बदलली आहे.
👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
मुलीचे वारसाहक्क काय आहेत?
🏛️ हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम 1956 मध्ये 2005 सुधारणा
Women’s Property Rights हिंदू उत्तराधिकार कायद्यात 2005 मध्ये सुधारणा करण्यात आली. याअंतर्गत मुलीला वडिलांच्या संपत्तीत मुलासारखा समान वाटा देण्यात आला. सुरुवातीला हा हक्क फक्त 9 सप्टेंबर 2005 नंतर वडिलांचा मृत्यू झालेल्या मुलींना लागू होत होता. मात्र, सुप्रीम कोर्टाने 2020 मध्ये या अटीला अमान्य ठरवले.
➡️ अधिकृत स्रोत: Hindu Succession (Amendment) Act, 2005
हे ही पाहा : मालमत्ता नोंदणी प्रक्रियेत 1 मे 2025 पासून होणार मोठे बदल! नागरिकांना कसा फायदा होणार?
बहिणीचे संपत्तीवर अधिकार
आज बहिणीचाही त्यांच्या वडिलांच्या संपत्तीवर पूर्ण हक्क आहे. 2020 मध्ये दिलेल्या सुप्रीम कोर्टाच्या निर्णयानुसार, भाऊ आणि बहिणीला समान हक्क असल्याचे स्पष्ट केले गेले.
➡️ संदर्भ: Supreme Court Judgment
आईचा वारसाहक्क काय म्हणतो?
🧾 आई-वडिलांचा हक्क – कलम 8 नुसार स्पष्ट
Women’s Property Rights जर मुलगा विवाहित किंवा अविवाहित असतानाच मरण पावला, तर त्याच्या संपत्तीत आईलाही हक्क आहे. हिंदू उत्तराधिकार अधिनियमाच्या कलम 8 नुसार, मृत व्यक्तीच्या संपत्तीत त्याच्या आई-वडिलांना कायदेशीर वाटा मिळतो.
➡️ अधिकृत संदर्भ: Section 8 – Hindu Succession Act
👉पोटहिश्श्याच्या जमिनींच्या दस्तनोंदणीसाठी नकाशा जोडणे बंधनकारक👈
सुनेचे संपत्तीवरील अधिकार
❌ सामान्यतः सुनेचा थेट हक्क नाही
Women’s Property Rights सासू-सासऱ्यांच्या संपत्तीत सुनेचा हक्क नसतो, जेव्हा पर्यंत ती स्वतः विधवा होऊन पतीच्या मालमत्तेची वारसदार होत नाही. म्हणजेच, सुनेला संपत्तीचा हक्क तिच्या पतीच्या माध्यमातूनच मिळतो.
कायदेशीर अडचणी – महिलांना माहिती असणे का गरजेचे आहे?
भारतात अजूनही स्त्रियांना त्यांच्या कायदेशीर हक्कांबाबत अज्ञान असते. त्यामुळे संपत्तीच्या वाटपात स्त्रीच्या हक्कांना महत्त्व मिळत नाही. समाजात कायदेशीर जनजागृती करणे हे खूप गरजेचे झाले आहे.
हे ही पाहा : 117 वर्षे जुना कायदा रद्द – जमीन खरेदी-विक्रीसाठी भारत सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय!
कायद्यानुसार हक्क मिळवण्यासाठी माहिती आवश्यक
मुलगी, आई, बहीण आणि सून यांना हिंदू उत्तराधिकार कायद्यानुसार संपत्तीमध्ये परिस्थितीनुसार हक्क मिळतो. परंतु, प्रत्येक प्रकरण भिन्न असतो. म्हणून, कायद्याचा सल्ला घेणे आणि अद्ययावत माहिती ठेवणे आवश्यक आहे.
जनजागृतीसाठी शेवटचा संदेश
Women’s Property Rights स्त्रियांना संपत्तीवरचा हक्क मिळवण्यासाठी माहितीचा प्रसार अत्यंत आवश्यक आहे. प्रत्येक कुटुंब, विशेषतः ग्रामीण भागातील, महिलांनी कायद्याच्या आधारे आपला हक्क ओळखावा आणि तो मिळवावा.
हे ही पाहा : दुसऱ्या पत्नीचा प्रॉपर्टीवर हक्क कितपत वैध आहे? जाणून घ्या काय सांगतो हिंदू विवाह कायदा
👉 Disclaimer: ही माहिती फक्त शैक्षणिक उद्देशाने आहे. आपल्या प्रकरणासाठी कायदेतज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
✅ Sources: