transfer property registry without owning land guide India “जमीन नसतानाही नोंदीच्या आधारे ती आपल्या नावावर कशी मिळवावी? कलम 32(ग) ची प्रक्रिया, कायदेशीर माहिती आणि अर्जाची पद्धत येथे जाणून घ्या.”
transfer property registry without owning land guide India
भारतातील विशेषतः महाराष्ट्रात जमिनीचे महत्त्व केवळ आर्थिकच नाही तर भावनिक व वारसाहक्काशी देखील जोडलेले आहे. बऱ्याचदा लोकांच्या कुटुंबाच्या मालकीची जमीन, जुने नोंदी किंवा रेकॉर्ड्समध्ये असते पण मालकी हक्क अद्याप त्यांच्या नावावर आलेला नसतो.
अशा वेळी प्रश्न पडतो – “जमीन नसतानाही जर नोंद मिळाली, तर ती आपल्या नावावर करता येते का?”
उत्तर आहे – हो, शक्य आहे! पण यासाठी कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते.
कलम 32(ग) म्हणजे काय?
महाराष्ट्रातील मुंबई कुळ वहिवाट आणि शेत जमीन अधिनियम 1948 (Bombay Tenancy and Agricultural Lands Act, 1948) अंतर्गत कलम 32(ग) हे महत्त्वाचे प्रावधान आहे.
यात सांगितले आहे की:
- १ एप्रिल १९५७ रोजी, कृषक दिनी, ज्या कुळांची (शेतकऱ्यांची) नावावर जमीन होती किंवा त्यांनी ती जमीन जोतली होती, त्यांना ती जमीन खरेदी करण्याचा अधिकार मिळतो.
- जर त्या दिवशी खरेदीची प्रक्रिया पूर्ण झाली नसेल, तर आजही त्या कुळांचा वारस कायदेशीर पद्धतीने जमीन आपल्या नावावर करू शकतो.
ही प्रक्रिया कशी सुरू करावी?
transfer property registry without owning land guide India जर तुम्हाला तुमच्या वडील, आजोबा किंवा पणजोबांच्या नावावर जुनी जमीन नोंद आढळली असेल, तर पुढील पावले उचलावी लागतील:
1. नोंद तपासणी करा
- सातबारा उतारा (7/12 Extract) व फेरफार नोंद स्थानिक तलाठी कार्यालयातून मिळवा.
- नोंद कुळ म्हणून लागलेली आहे का ते तपासा.
- महाराष्ट्र महसूल विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटवर ऑनलाइन नोंदी तपासू शकता:
https://mahabhulekh.maharashtra.gov.in
2. वारसाचा पुरावा द्या
- वारसाहक्क प्रमाणपत्र (Legal Heir Certificate) मिळवा.
- गावचे प्रमाणपत्र किंवा स्थानिक पंचनामा देखील आवश्यक ठरू शकतो.
3. कलम 32(ग) अंतर्गत अर्ज करा
- transfer property registry without owning land guide India अर्ज तहसीलदार कार्यालयात करावा लागतो.
- अर्जात जमीनची माहिती, नोंदीची प्रत व वारसाहक्काचे पुरावे जोडावे.
4. तहसीलदाराचा आदेश व प्रमाणपत्र
- तहसीलदार तपासणी करून कलम 32(ग) प्रमाणपत्र देतात.
- हे प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर तुम्ही जमीन कायदेशीररित्या मालक होता.
5. सातबारावर नोंदणी
- प्रमाणपत्र तलाठी कार्यालयात देऊन सातबारा उताऱ्यात नोंद आपल्या नावावर करून घ्या.
हे ही पाहा : शेत रस्त्यांसाठी मोठा निर्णय! स्थापन झाली 23 सदस्यांची समिती – शेतकऱ्यांना दिलासा मिळणार?
कलम 32(ग) अंतर्गत अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
- सातबारा उतारा (7/12 Extract)
- फेरफार नोंद (Mutation Entry)
- वारसाहक्क प्रमाणपत्र (Legal Heir Certificate)
- आधारकार्ड / पॅनकार्ड
- अर्जाचा नमुना (तहसीलदार कार्यालयातून मिळतो)
- आवश्यक असल्यास नॉन-ज्यूडिशियल स्टॅम्प पेपर transfer property registry without owning land guide India
ही प्रक्रिया करताना लक्षात ठेवण्यासारखे मुद्दे
- अर्ज करताना अचूक नोंदी आणि संपूर्ण पुरावे सादर करा.
- जमीन वादग्रस्त असल्यास, तहसीलदार आदेश देण्याआधी सर्व पक्षांचे म्हणणे ऐकतात.
- जर कुळाच्या नावावर नोंद १ एप्रिल १९५७ रोजी लागलेली नसेल, तर कलम 32(ग) लागू होत नाही.
जमीन नावावर केल्याचे फायदे
- कायदेशीर मालकी हक्क मिळतो. transfer property registry without owning land guide India
- जमिनीचा वापर (शेती, कर्ज घेणे, विक्री) कायदेशीरपणे करता येतो.
- वारसाहक्कानुसार पुढील पिढ्यांना सोपवता येते.
- जमिनीवरील मालकीचा वाद टाळता येतो.
अधिकृत संदर्भ
महाराष्ट्र महसूल व वन विभाग – https://mahabhulekh.maharashtra.gov.in
मुंबई कुळ वहिवाट आणि शेत जमीन अधिनियम 1948 – https://landrecords.maharashtra.gov.in
हे ही पाहा : महाराष्ट्रातील गायरान जमीन वापर नियम 2025 – संपूर्ण मार्गदर्शक
transfer property registry without owning land guide India जमीन ही फक्त संपत्ती नसून ती पिढ्यानपिढ्या चालत आलेला वारसा असते. कलम 32(ग) हे अशा शेतकऱ्यांसाठी आणि त्यांच्या वारसांसाठी सुवर्णसंधी आहे ज्यांच्या कुटुंबाचे नाव जुन्या जमिनीच्या नोंदीत आहे पण मालकी हक्क अजून मिळालेला नाही.
जर तुम्ही योग्य कागदपत्रे तयार करून, कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण केली, तर जमीन आपल्या नावावर करणे शक्य आहे.