Soybean cultivation challenges India सोयाबीन उत्पादन २०२५ मध्ये १५-२०% घटणार असल्याचा अंदाज. बाजारभाव, लागवड, पाऊस व हमीभाव याचा सविस्तर आढावा येथे वाचा.
भारतामध्ये सोयाबीन हा खरीप हंगामातील प्रमुख नगदी पीक मानला जातो.
मात्र, २०२५ मध्ये देशातील सोयाबीन उत्पादन १५ ते २० टक्क्यांनी घटण्याचा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे.
Soybean cultivation challenges India
याला कारणीभूत आहेत:
- लागवडीत झालेली घट
- अनेक राज्यांमध्ये पावसामुळे झालेलं नुकसान
- शिल्लक साठा कमी होणं
या सर्वांचा थेट परिणाम सोयाबीन बाजारभावावर होणार आहे.
चला तर मग, सोयाबीन उत्पादनातील घडामोडी, अंदाज, बाजारभाव आणि शेतकऱ्यांसाठी उपाययोजना जाणून घेऊ.
लागवडीतील घट
Soybean cultivation challenges India सरकारी आकडेवारीनुसार:
- मागील वर्षीच्या तुलनेत ३-३.५% नी सोयाबीन लागवड कमी झाली आहे.
- अभ्यासकांच्या मते ही घट १०% पर्यंत आहे.
राज्यनिहाय परिणाम
- महाराष्ट्र, मध्यप्रदेश, राजस्थान, कर्नाटक, तेलंगणा या राज्यांमध्ये पावसाचा मोठा फटका बसला आहे.
- जुलै ते सप्टेंबर या तीन महिन्यांत वारंवार झालेल्या पावसाने पीकाचे मोठे नुकसान केले.
क्लिक करा आणि जाणून घ्या तुमच्या भागात काय आहे सोयबिनचे भाव
उत्पादन घटण्याचे प्रमुख कारणे
- कमी लागवड – शेतकऱ्यांना मागील वर्षी सोयाबीनला चांगला भाव मिळाला नाही. त्यामुळे अनेकांनी पर्यायी पिकांचा विचार केला. Soybean cultivation challenges India
- पावसामुळे नुकसान – ओल्या हवामानामुळे पिकांची वाढ खुंटली.
- शिल्लक साठा कमी – मागील वर्षी शिल्लक साठा ९ लाख टन होता; यंदा केवळ ३-३.५ लाख टन राहणार आहे.
👉 USDA (अमेरिकेचा कृषी विभाग) अहवालानुसार, भारतातील सोयाबीन उत्पादनात किमान १५% घट होणार आहे.
बाजारातील समीकरणं
शेतकऱ्यांच्या अपेक्षा
- शेतकऱ्यांना हमीभाव (₹५३२८/क्विंटल) पेक्षा ८००-१००० रुपये कमी भाव मिळत होते.
- त्यामुळे लागवड कमी होईल असा अंदाज होता, पण अनेक शेतकऱ्यांना नाईलाजाने सोयाबीनच पेरावं लागलं.
व्यापाऱ्यांचे अंदाज
- कमी लागवड + पावसाचे नुकसान = २०% पर्यंत उत्पादन घट Soybean cultivation challenges India
- मागणी स्थिर पण पुरवठा कमी असल्यामुळे बाजाराला आधार मिळेल.
या थकित कर्जदारांना मिळणार 50% व्याजमाफी, एकरकमी परतफेड योजना
सोयाबीन बाजारभाव: काय होऊ शकतं पुढे?
- मागील वर्षीपेक्षा भावात थोडी सुधारणा होण्याची शक्यता.
- मात्र, DDGS (Distillers Dried Grains with Solubles) पुरवठ्यामुळे भावावर दबाव राहील.
- अभ्यासकांच्या मते, पुढील काही महिने सोयाबीनचा भाव:
- ₹४७०० ते ₹५००० प्रति क्विंटल
- हमीभाव (₹५३२८) गाठणं अवघड
👉 SOPA India च्या अहवालानुसार, उत्पादनात घट असूनही भावात मोठी तेजी अपेक्षित नाही. Soybean cultivation challenges India
शेतकऱ्यांसाठी सरकारी खरेदी
- नाफेड (NAFED) व NCCF यंदाही सोयाबीन खरेदी करणार आहेत.
- हमीभावाने विक्री करायची असल्यास:
- सातबारा उताऱ्यावर पिकाची नोंद असणं आवश्यक
- ई-पीक पाहणी २० सप्टेंबरपर्यंत पूर्ण करणे आवश्यक
भावांतर योजनेची मागणी
Soybean cultivation challenges India सोयाबीन प्रोसेसर्स असोसिएशन ऑफ इंडिया (SOPA) ने सरकारला मागणी केली आहे:
- भावांतर योजना लागू करावी
- शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत मिळावी
- कारण बाजारभाव हमीभावापेक्षा कमी राहण्याची शक्यता आहे
मात्र, सरकार या मागणीवर सकारात्मक निर्णय घेईल का? याबाबत अनिश्चितता आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्वाचे मार्गदर्शन
- नोंदणी करा: हमीभावाने विक्रीसाठी सातबाऱ्यावर नोंद आवश्यक.
- ई-पीक पाहणी पूर्ण करा: २० सप्टेंबरपूर्वी अनिवार्य.
- बाजारस्थितीवर लक्ष ठेवा: दररोज स्थानिक मंडीचे भाव तपासा.
- साठवणूक व्यवस्था: ओलावा कमी करून सोयाबीनची गुणवत्ता टिकवा.
- समुह खरेदी/विक्री: शेतकरी उत्पादक कंपन्यांद्वारे विक्री केल्यास चांगला भाव मिळण्याची शक्यता.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना 2025 सातवा हप्ता वितरण सुरू, खात्यात पैसे कधी येणार?
- २०२५ मध्ये भारतातील सोयाबीन उत्पादनात १५-२०% घट होण्याची शक्यता आहे.
- शिल्लक साठा देखील कमी असल्याने बाजारात पुरवठा मर्यादित राहणार.
- तरीही DDGS चा पुरवठा व आंतरराष्ट्रीय परिस्थितीमुळे भावात मोठी तेजी येण्याची शक्यता नाही.
- शेतकऱ्यांनी सरकारी हमीभाव खरेदीसाठी नोंदणी करून ठेवावी.
👉 बाजारभाव ₹४७०० ते ₹५००० दरम्यान राहू शकतो; हमीभाव गाठणं अवघड. Soybean cultivation challenges India