Public Road Ownership शिवरस्ता म्हणजे काय? त्यावर खाजगी मालकी सांगता येते का? अतिक्रमण कायदेशीर आहे का? महाराष्ट्र जमीन महसूल कायद्यानुसार संपूर्ण माहिती मिळवा.
Public Road Ownership
शेतीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या रस्त्यांमध्ये शिवरस्त्याला खूप महत्त्व आहे. पण अनेकदा काहीजण या रस्त्यावर खाजगी हक्क सांगतात, तटबंदी करतात किंवा शेतात जोडतात. यामुळे प्रश्न निर्माण होतो – शिवरस्त्यावर मालकी हक्क मिळतो का?

👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
शिवरस्ता म्हणजे काय?
Public Road Ownership शिवरस्ता हा गावाबाहेरील सार्वजनिक उपयोगासाठी राखीव रस्ता असतो. याचा वापर:
- शेतात जाण्यासाठी
- पाणवठ्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी
- जनावरे नेण्यासाठी
- शेजारच्या खेड्यांना जोडण्यासाठी
📌 महत्वाचे: हे रस्ते गाव नकाशा व 7/12 उताऱ्यावर “गाव सार्वजनिक रस्ता” म्हणून नोंदलेले असतात.
हे ही पाहा : प्रॉपर्टीचे 5 महत्त्वाचे नियम | कुटुंबात वाद न होता मालमत्ता विभागणी कशी करावी?
शिवरस्त्यावर खाजगी मालकी मिळते का?
उत्तर: नाही.
शिवरस्ता हा सार्वजनिक मालमत्ता (Public Utility Land) म्हणून वर्गीकृत असतो.
त्यामुळे कोणतीही व्यक्ती, संस्था, वा शेतकरी मालकी हक्क सांगू शकत नाही.

👉घरकुल लाभार्थ्यांसाठी आनंदाची बातमी, केंद्र शासनाचा मोठा निर्णय👈
कायदेशीर तरतुदी काय आहेत?
🔹 महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम, 1966
कलम 48(7):
- शिवरस्त्यावर अतिक्रमण = गुन्हा
- मंडल अधिकारी / तहसीलदार अतिक्रमण हटवू शकतात
हे ही पाहा : आता 200 रुपयांत होणार जमिनीची हिस्सेवाटप मोजणी, राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांना दिलासा!
अतिक्रमण झाल्यास काय करावे?
Public Road Ownership जर कोणी शिवरस्त्यावर अतिक्रमण केले असेल, तर खालीलप्रमाणे कृती करा:
पायरी | काय करावे |
---|---|
1️⃣ | तलाठी, ग्रामसेवक, मंडल अधिकारी यांना लेखी तक्रार द्या |
2️⃣ | गाव नकाशा व 7/12 उतारा तपासा |
3️⃣ | RTI अंतर्गत अधिकृत माहिती मागवा |
4️⃣ | न्यायालयात दावा दाखल करा (स्थावर मालमत्ता अतिक्रमण विरोधात) |

हे ही पाहा : मालमत्ता नोंदणी प्रक्रियेत 1 मे 2025 पासून होणार मोठे बदल! नागरिकांना कसा फायदा होणार?
शिवरस्ता म्हणजे सार्वजनिक मालमत्ता – त्यावर खाजगी हक्क सांगता येत नाही.
Public Road Ownership जर कोणी अतिक्रमण करत असेल, तर ते कायद्याने गुन्हा ठरतो.
ग्रामीण भागात शेतकऱ्यांचे हक्क सुरक्षित राहावेत यासाठी हे नियम कडक करण्यात आले आहेत.
Call-to-Action:
✅ तुमचं गाव, तुमचा हक्क – शिवरस्ता वाचवा!
👉 हा ब्लॉग शेअर करा आणि अतिक्रमणाविरोधात एकत्र या.
📥 गावच्या WhatsApp ग्रुपमध्ये हा लेख पाठवा – जागरूक नागरिक बना!
हे ही पाहा : 117 वर्षे जुना कायदा रद्द – जमीन खरेदी-विक्रीसाठी भारत सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय!