Property mutation after registration जमीन किंवा घर खरेदी केल्यानंतर फक्त नोंदणी करणे पुरेसे नाही. म्युटेशन/दाखल-खारज प्रक्रिया न केल्यास मालकी हक्क गमावण्याचा धोका असतो. जाणून घ्या step-by-step मार्गदर्शन.
Property mutation after registration
- लोक घर किंवा दुकान खरेदी केल्यावर नोंदणी पूर्ण करून बसतात.
- मात्र नोंदणी केल्यावरही मालकाचा हक्क थेट हस्तांतरित होत नाही.
- फक्त नोंदणी केल्याने तुम्ही सरकारी नोंदीमध्ये “मालक” म्हणून नाव जोडत नाही.
त्यामुळे नोंदणी नंतर मालमत्तेचे उत्परिवर्तन (Mutation) किंवा दाखल-खारज (Dakhil-Kharij) करणे आवश्यक आहे.
म्युटेशन/दाखल-खारज म्हणजे काय?
- उत्परिवर्तन (Mutation):
- जमिनीच्या नोंदीत खरेदीदाराचे नाव जोडणे.
- खारज (Kharij):
- मागील मालकाचे नाव सरकारी नोंदीतून काढणे.
Property mutation after registration सोप्या भाषेत: “तुमचे नाव दाखल करा, मागील मालकाचे नाव काढा.”

म्युटेशन का आवश्यक आहे?
- फक्त नोंदणी केल्याने मालकी हक्क पूर्ण होत नाही. Property mutation after registration
- न्यायालयात मालकी सिद्ध करण्यासाठी म्युटेशन/दाखल-खारज कायद्याने आवश्यक आहे.
- न झाल्यास:
- मागील मालकावरून जमिनीवर दुसऱ्या व्यक्तीने दावा दाखल केला तर तुम्हाला धोका.
- जमिनीचा हक्क गमावण्याचा धोका निर्माण होतो.
- बँक लोन किंवा व्यवहारांमध्ये अडचण येते.
दाखल-खारजची प्रक्रिया
- कालावधी:
- साधारणपणे नोंदणी नंतर 45 दिवसांत म्युटेशन करणे आवश्यक.
- राज्यानुसार ही कालमर्यादा थोडी बदलू शकते.
- कागदपत्रे:
- नोंदणीची रजिस्टर कॉपी
- विक्री करार / खरेदी पत्र
- ओळखपत्र (Aadhar, PAN इ.)
- प्रक्रिया:
- तहसील कार्यालय / नोंदणी कार्यालयात अर्ज करा. Property mutation after registration
- म्युटेशन / दाखल-खारज पूर्ण झाल्यावर तुमचं नाव सरकारी नोंदीत येते आणि मागील मालकाचे नाव काढले जाते.
श्वास घ्यायला त्रास होतोय का? जाणून घ्या जीवनसत्वांच्या कमतरतेमागचं खरं कारण
महत्वाचे टिप्स
- नोंदणी झाल्यानंतर लगेच म्युटेशन करा.
- नकारात्मक परिणाम टाळा: फसवणूक, द्वैत विक्री, खोट्या कर्जाचा धोका.
- राज्यानुसार वेळेत प्रक्रिया पूर्ण करा.
म्युटेशन न केल्यास, जमिनीवर पूर्ण कायदेशीर हक्क मिळवण्यासाठी न्यायालयात लढा द्यावा लागू शकतो.
जमीन किंवा घर खरेदी करताना:
भाडेकरूचे हक्क 2025 | भारतातील मॉडेल टेनन्सी कायदा, सुरक्षा व भाडेवाढ
- नोंदणी करा
- तुरंत म्युटेशन / दाखल-खारज करा
फक्त नोंदणी करणे पुरेसे नाही, म्युटेशनमुळेच तुम्हाला जमीन/घरावरील कायदेशीर मालकी हक्क मिळतो.