Gift Deed in India 2025 : मालमत्ता Gift Deed काय आहे? – कायदेशीर माहिती, फायदे व तोटे

Gift Deed in India मालमत्ता Gift Deed म्हणजे काय? घर, फ्लॅट किंवा संपत्ती भेट देताना कायदेशीर प्रक्रिया, फायदे, तोटे आणि नियम जाणून घ्या. Gift Deed वसीयतपेक्षा कशी वेगळी आहे हे सविस्तर वाचा.

भारतीय परंपरेत आप्तेष्टांना भेटवस्तू देण्याला विशेष महत्त्व आहे. कपडे, दागिने, रोख रक्कम किंवा अन्य वस्तू भेट म्हणून दिल्या जातात. पण जर भेटवस्तू मालमत्ता (घर, फ्लॅट, जमीन) असेल तर त्याची कायदेशीर प्रक्रिया वेगळी असते.

👉 यासाठी कायद्याने मान्यता असलेला दस्तऐवज म्हणजेच Gift Deed (भेट करार).
यामधून आपण आपल्या आयुष्यातच मालमत्तेची मालकी दुसऱ्याला हस्तांतरित करू शकतो.

Gift Deed म्हणजे काय?

• Gift Deed हा एक कायदेशीर दस्तऐवज (Legal Document) आहे. Gift Deed in India
• यात दाता (Donor) स्वेच्छेने आणि मोबदल्याशिवाय आपली मालमत्ता देणगीदार (Donee) ला भेट स्वरूपात देतो.
• गिफ्ट डीड केल्यावर मालमत्तेची मालकी तात्काळ देणगीदाराच्या नावे जाते.

मुख्य वैशिष्ट्ये

• गिफ्ट डीड फक्त स्वेच्छेने (Without Force/Pressure) होऊ शकतो.
• तो अपरिवर्तनीय (Irrevocable) असतो.
• नोंदणीकृत (Registered) झाल्यानंतर त्याला कायदेशीर वैधता (Legal Validity) मिळते.

कोणत्या मालमत्तेवर Gift Deed करता येतो?

Gift Deed द्वारे आपण –

1. जंगम मालमत्ता (Movable Property) – दागिने, शेअर्स, डिपॉझिट्स.
2. स्थावर मालमत्ता (Immovable Property) – घर, फ्लॅट, जमीन.

दोन्ही प्रकारची मालमत्ता भेट देता येते.

सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा

Gift Deed वसीयतपेक्षा वेगळी कशी?

Gift Deed करण्याची प्रक्रिया

1️⃣ दात्याची पात्रता (Eligibility)

• दाता मानसिक व शारीरिक दृष्ट्या सक्षम असावा.
• मालमत्ता स्वतःच्या नावावर असावी. Gift Deed in India
• कोणत्याही प्रकारचे कर्ज/वाद/गहाणखत नसावे.

2️⃣ दस्तऐवज तयार करणे

• मालमत्तेचा तपशील.
• दाता आणि देणगीदाराचे नाव व पत्ता.
• भेट मोफत असल्याचा उल्लेख.
• देणगीदाराची स्वीकृती (Acceptance).

3️⃣ नोंदणी (Registration)

• गिफ्ट डीडची सब-रजिस्ट्रार ऑफिसमध्ये नोंदणी करावी लागते.
• यासाठी दोन्ही पक्ष, दोन साक्षीदार उपस्थित असणे आवश्यक.

4️⃣ स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्क

• राज्य सरकारनुसार बदलते.
• उदा. महाराष्ट्रात नातेवाईकांमध्ये Gift Deed केल्यास फक्त 200 रुपये स्टॅम्प ड्युटी.
• इतर प्रकरणांमध्ये मालमत्तेच्या किमतीच्या ठराविक टक्के आकारले जातात. Gift Deed in India

📖 अधिकृत माहिती: Maharashtra IGR

लाडक्या बहिणींसाठी आनंदाची बातमी | ऑगस्ट हप्त्याचे वितरण सुरू, तुम्हाला आले का?

Gift Deed चे फायदे

• ✅ 1. तात्काळ हस्तांतरण
  • वसीयतप्रमाणे मृत्यूनंतर न होता, मालकी त्वरित मिळते.
• ✅ 2. कायदेशीर खात्री
  • एकदा नोंदणी झाल्यावर Gift Deed हा निर्विवाद पुरावा असतो.
• ✅ 3. वाद कमी होतात
  • वारसाहक्काशी संबंधित वाद टाळता येतात.
• ✅ 4. कुटुंबीयांना सुरक्षितता Gift Deed in India
  • आपल्या आयुष्यातच आपली संपत्ती मुलांना, पत्नीला किंवा नातेवाईकांना हस्तांतरित करता येते.

Gift Deed चे तोटे

• ❌ 1. अपरिवर्तनीय
  • एकदा Gift Deed झाल्यावर परत मागवता येत नाही.
• ❌ 2. मालमत्तेवरील नियंत्रण गमावणे
  • दात्याचे सर्व हक्क संपतात.
  • देणगीदार मालमत्तेचा मनाप्रमाणे वापर करू शकतो.
• ❌ 3. गैरवापर होण्याची शक्यता
  • कर चुकवेगिरी किंवा अन्य गैरवापर होऊ शकतो.
• ❌ 4. भावनिक निर्णय
  • कधी कधी नात्याच्या विश्वासावर घाईने Gift Deed करून नंतर पश्चात्ताप होऊ शकतो.

Gift Deed करण्यापूर्वी घ्यावयाची काळजी

1. मालमत्तेवर कोणतेही कर्ज किंवा वाद नसल्याची खात्री करा. Gift Deed in India
2. कायदेशीर सल्ला (Lawyer/Advocate) घ्या.
3. देणगीदार खरंच विश्वासू आहे का याची शहानिशा करा.
4. दस्तऐवज व्यवस्थित तयार करूनच नोंदणी करा.

FAQs – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

प्र.1 – Gift Deed रद्द करता येतो का?
➡️ नाही, एकदा नोंदणी झाल्यानंतर रद्द करणे अवघड असते.

प्र.2 – Gift Deed आणि Sale Deed मध्ये फरक काय?
➡️ Gift Deed नि:शुल्क असतो, Sale Deed मोबदल्यात केला जातो.

प्र.3 – Gift Deed नोंदणी न करता करता येतो का?
➡️ नाही, नोंदणी अनिवार्य आहे.

प्र.4 – स्टॅम्प ड्युटी किती लागते? Gift Deed in India
➡️ नातेवाईकांमध्ये 200 रुपये (महाराष्ट्रात), अन्यथा मालमत्तेच्या किमतीच्या टक्केवारीप्रमाणे.

पुण्यानंतर सोलापूर, कोल्हापूर, सांगलीत माडा गृहनिर्माण योजना 2025 – अर्जदारांनी घ्यावयाची 8 महत्वाची काळजी

Gift Deed हा मालमत्ता भेट देण्यासाठीचा कायदेशीर व सुरक्षित मार्ग आहे.
याचे फायदे आहेत –

• तात्काळ मालकी
• वाद टाळणे
• कुटुंबीयांना सुरक्षितता

Gift Deed in India पण तोटेही आहेत –

• अपरिवर्तनीयता
• मालकीवरील नियंत्रण गमावणे

👉 त्यामुळे Gift Deed करण्यापूर्वी संपूर्ण कायदेशीर प्रक्रिया, फायदे-तोटे व सल्ला घेऊनच निर्णय घ्या.