Fodder Shortage चागली वैरण उत्तम दूध उत्पादनाची गुरुकिल्ली आहे. कारण दुधत्या जनावरांवर होणाऱ्या एकूण खर्चापैकी 65 टक्के खर्च हा आहारावर होतो. हा खर्च कमी करण्यासाठी पुरेसा हिरवा आणि कोरडा सारा उपयोग ठरतो. चारा टंचाईमुळे चाराचे भाव वाढतात.
Fodder Shortage
चारा टणसायला दरवर्षी सामोर जावे लागते. त्यामुळे दूध उत्पादक शेतकरी अडचणीत सापडतात. चारा टंचाई निर्माण होण्याची कारणे काय याशिवाय चारा टंचाईवर काय उपाय करायचे आहे.
👉सविस्तर जाणून घेण्यासाठी क्लिक करा👈
खाद्य नियोजन
Fodder Shortage गेल्या 70 ते 75 वर्षात देशातले दूध उत्पादन वाढल आहे.
मात्र त्या प्रमाणात चाऱ्याचे उत्पादन मात्र झाले नाही.
त्यामुळे दरवर्षी चारा टंचाईला सामोरे जावे लागते.
चारा लागवडीखाली जमीन मात्र फारच कमी म्हणजेच 4 ते 5 टक्केच आहे.
चारा लागवड नेमकी किती जमिनीवर होते याची नेमकी माहिती कुणाकडेच नाही.
हे ही पाहा : जमिनीची सुपीकता कमी होण्याची कारणे आणि उपाय
शासकीय यंत्रणेद्वारे जिल्हास्तरावर राजनिहाय चारा लागवडीची आकडेवारी गोळा केली जाते.
त्याप्रमाणे चारा लागवडीविषयी अंदाजे आकडेवारी दिली जाते यालाच गेस्टिमेट म्हणतात.
हा केवळ अंदाज असतो कधी कधी हा अंदाज पूर्णपणे चुकीचाही असू शकतो.
शेतकऱ्यांना जमिनीनुसार पीक लागवडीचे नियोजन कसे करायचे हेच समजत नाही.
धान्य भाजीपाला आणि फळ या पिकांसोबतच चारा लागवडीलाही महत्त्व दिले पाहिजे. Fodder Shortage
हे ही पाहा : राज्य शासनाचा शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण अपडेट: ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन अनुदान वितरण
म्हणजेच एक चतुर्थांश जमिनीवर चारा लागवड ही व्हायलाच हवी.
उत्तर भारतातले शेतकरी शेताच्या एक चतुर्थांश भागावर चारा लागवड ही करतातच.
पण महाराष्ट्रात असे होताना दिसत नाही.
उत्तर भारतातले शेतकरी पशुधनावर जेवढे प्रेम करतात त्या तुलनेत आपल्याकडचे शेतकरी करत नाही.
जनावरांना घरचा चारा असलेले कधीही चांगले असते कारण बाजारातून चारा मिळतो तो निकृष्ट दर्जाचा असेल तर जनावरावर त्याचा परिणाम होणारच. Fodder Shortage
पशुपालक स्वस्थ मिळणारा चारा घेतात म्हणजे कमी खाऊ घालून जास्तीत जास्त उत्पादन मिळावे अशी अपेक्षा असते.
👉सविस्तर जाणून घेण्यासाठी क्लिक करा👈
रेकॉर्ड कीपिंग
पशुपालकांनी रेकॉर्ड कीपिंग म्हणजे नोंद ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे.
पशुपालकांनी वेगवेगळ्या ॲपचा वापर करून नोंदी ठेवला पाहिजे.
गाई म्हशींना त्यांच्या अवस्थेनुसार वजनानुसार किती हिरवा व कोरडा चारा द्यायचा किती पशुखाद्य दिला पाहिजे याविषयी संयोजन केले पाहिजे.
यालाच राशन बलान्सिंग असे म्हणतात. Fodder Shortage
हे ही पाहा : आभा हेल्थ कार्ड मोबाईल मधून काढा 2 मिनिटात
अमेरिका, युरोप मधल्या पशुपालक ज्याप्रमाणे दुग्ध व्यवसाय करतात त्याचप्रमाणे पंजाब मधल्या पशुपालकांनी दुग्ध व्यवसायात बदल केले आहे.
पंजाब मधल्या दुग्ध व्यवसायिक गाईपासून 305 दिवसात 7 ते 12 हजार लिटर दूध उत्पादन घेण्यात यशस्वी झाले आहे.
पण महाराष्ट्रात आज 10 टक्के देखील जनावर अशी नाही जी 7 हजार लिटर पेक्षा जास्त दूध देत असतील.
महाराष्ट्रतील पशुपालक पंजाबमध्ये दरवर्षी पंजाब मधल्या मोठ्या प्रदर्शनाला भेट देतात.
पण महाराष्ट्रात त्याचा अनुकरण करत नाही. Fodder Shortage
हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी तीन महत्त्वाच्या योजना: पैसे आता तुमच्या खात्यावर येणार आहेत!
खाद्य नियोजन
Fodder Shortage बॅलेंसिंग करून जनावरांच्या खाद्य नियोजन केले पाहिजे.
म्हणजे हिरवा, कोरडाचारा, पशुखाद्य वेगवेगळ्या पेंड्यांचा वापर करून जनावरांच्या खाद्य व्यवस्थापन केले पाहिजे.
याशिवाय दूध काढण्यासाठी मिल्किंग मशीन चा वापर केला पाहिजे.
ज्या शेतकऱ्यांकडे दहापेक्षा जास्त गाई आहेत त्या पशुपालकाला मजूर ठेवावा लागतो.
अशावेळी मजूर त्यांच्या पद्धतीने जनावरांना खाऊ घालतो.
हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी तीन महत्त्वाच्या योजना: पैसे आता तुमच्या खात्यावर येणार आहेत!
त्यामुळे मजूर काय करतो जनावरांना काय किती प्रमाणात खाऊ घालतो याची माहिती मालकांना नसते.
त्यासाठी मजुरांना योग्य प्रशिक्षण देण्याची गरज असते.
त्यासाठी शासनाvने पशुवैद्यकीय डॉक्टरांना ट्रेनिंग देणे गरजेचे आहे.
कारण गावाचे पशुवैद्यके डॉक्टर असतात ते जनावरांवर उपचार करण्यात व्यस्त असतात.
शेतकऱ्यांच्या मुलांनाही ट्रेनिंग देण्याची गरज असते.
कारण तेच पुढे जाऊन व्यवसाय सांभाळणार असतात.
हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या योजनांचे अपडेट आणि अर्ज प्रक्रिया