Buying land in gram panchayat area India ग्रामपंचायत हद्दीतील जमीन खरेदी करताना कोणती काळजी घ्यावी? आवश्यक कागदपत्रांची संपूर्ण यादी आणि कायदेशीर प्रक्रिया या ब्लॉगमध्ये वाचा.
Buying land in gram panchayat area India
शहरीकरण वाढत असताना अनेक गुंतवणूकदार आणि सामान्य नागरिक ग्रामपंचायत हद्दीतील जमिनीत स्वस्तात गुंतवणूक करत आहेत. भविष्यात त्या भागाचा विकास होईल, ही आशा ठेवून ही खरेदी केली जाते. मात्र ग्रामपंचायत हद्दीतील जमीन खरेदी करताना कायदेशीर आणि व्यवहारिक बाबींचं योग्य ज्ञान नसेल, तर फसवणूक होण्याची शक्यता असते.

👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
जमीन कोणत्या प्रकारची आहे हे तपासा
Buying land in gram panchayat area India ग्रामपंचायत हद्दीतील बहुतेक जमीन ही बागायत (सिंचित) किंवा जिरायत (कोरडवाहू) शेतीची असते.
जर तुम्ही त्या जमिनीवर घर, फार्म हाऊस किंवा इतर बांधकाम करण्याचा विचार करत असाल, तर ती जमीन “येणे” म्हणजेच Non-Agricultural (NA) झाली आहे का हे तपासणे आवश्यक आहे.
सातबारा (7/12) व आठ उतारा तपासा
सातबारा उताऱ्यावर खालील बाबी तपासा:
- जमीन मालकाचे नाव
- क्षेत्रफळ
- कोणते बंधन, तंटे आहेत का?
- बँक कर्ज / पतबंध / कोर्ट केस
आठ उताऱ्यावरून मालकी हक्कातील फेरफार, ट्रान्सफर, विक्री यांची नोंद दिसते.
हे ही पाहा : शेतकऱ्यांसाठी शेत रस्त्यांचे अधिकार — काय, कसे, आणि कायद्यांतर्गत मार्गदर्शन
जमीन मालकाचा हक्क स्पष्ट आहे का?
- विकणारी व्यक्ती जमीनमालक आहे का हे खात्री करा
- त्याचे वारस हक्क प्रमाणपत्र तपासा
- वकील किंवा तिसऱ्या पक्षाद्वारे विक्री असल्यास पॉवर ऑफ अॅटर्नी (POA) पाहणे आवश्यक आहे
फेरफार उतारा व गाव नमुना ८ अ / ६ अ तपासा
Buying land in gram panchayat area India ही नोंदी शेतजमिनीच्या व्यवहारांची वादग्रस्तता, वंशपरंपरा आणि फेरफारांची माहिती देतात. फेरफार नोंदीवर वाद असेल, तर ती जमीन टाळा.
भूमापन नकाशा व मोजणी अहवाल मिळवा
- जमिनीच्या सीमारेषा स्पष्ट आहेत का?
- मोजणी झाली आहे का, जमीन कोणाच्या अतिक्रमणात तर नाही?
- भूमापन विभागाकडून अधिकृत नकाशा व अहवाल मिळवावा.

👉अण्णा साहेब पाटील आर्थिक मागास विकास महामंडळ योजना 2025👈
“NA” परवानगी व येण्या आदेश
Buying land in gram panchayat area India जर तुम्ही जमीन रहिवाशी वापरासाठी (घर, शेड, फार्महाऊस इ.) वापरणार असाल, तर ती जमीन Non-Agricultural (NA) झाली पाहिजे.
NA आदेशात हे तपासा:
- कोणत्या वापरासाठी परवानगी दिली आहे
- जल स्रोत, रस्ता, वीज योजनेची अट आहे का?
ग्रामपंचायत परवानगी आणि NOC मिळवा
ग्रामपंचायतीकडून मिळणारी कागदपत्रे:
- NOC (No Objection Certificate)
- नाहरकत प्रमाणपत्र
- बांधकामासाठी ग्रामपंचायतीची लेखी परवानगी
हे ही पाहा : महाराष्ट्रातील गायरान जमीन वापर नियम 2025 – संपूर्ण मार्गदर्शक
किमान आवश्यक कागदपत्रांची यादी
क्र. | कागदपत्र | कारण |
---|---|---|
1 | सातबारा उतारा | जमिनीचा प्राथमिक पुरावा |
2 | आठ उतारा | फेरफार नोंदी तपास |
3 | फेरफार उतारे | वादग्रस्तता तपासणी |
4 | गाव नमुना ८ अ | भूखंड प्रकार तपासणी |
5 | भूमापन नकाशा | सीमारेषा स्पष्टता |
6 | NA आदेश | जमीन रेसिडेन्शियल वापरासाठी |
7 | ग्रामपंचायत NOC | बांधकामासाठी आवश्यक |
8 | वारस हक्क प्रमाणपत्र | वारसदार असतील तर आवश्यक |
9 | विक्री करारनामा | व्यवहार नोंदणी |
10 | टॅक्स/बिल प्रती | मालमत्तेचे चालू आर्थिक व्यवहार |
व्यवहार करताना काय टाळावे?
- केवळ स्वस्त भाव पाहून खरेदी करू नका
- जर NA प्रक्रिया सुरू नसल्यास, जमीन खरेदी थांबवा
- जिथे जमिनीचे कागदपत्रं अपूर्ण आहेत, तिथे व्यवहार टाळा Buying land in gram panchayat area India
- वकिलामार्फत Due Diligence Report घेतल्याशिवाय व्यवहार नका करु

हे ही पाहा : शेत रस्ते, पानंद रस्ते – माहिती, समिती आणि रस्त्यांची मजबूत बांधणी
व्यवहार पूर्ण करताना काय काळजी घ्यावी?
- सर्व कागदपत्रे नोंदणीकृत अधिवक्त्याकडून पडताळा
- Encumbrance Certificate (EC) मागील ३० वर्षांची घ्या
- खरेदी करताना सेल डीड व नोंदणी कार्यालयात नोंदणी अनिवार्य
- शक्य असल्यास बँक कर्जासाठी अर्ज करून बँकेची Legal Scrutiny करून घ्या
Buying land in gram panchayat area India ग्रामपंचायत हद्दीतील जमिनीमध्ये गुंतवणूक फायदेशीर असू शकते, पण ती फक्त योग्य पडताळणी, कायदेशीर प्रक्रिया व स्थानिक परवानगी घेऊनच करावी. कोणताही व्यवहार करताना सर्व कागदपत्रांची खात्री करणे, भूमापन घेणे व NA परवानगी घेणे अत्यावश्यक आहे.