NA conversion Prakriya Maharashtra शेतीसाठी राखीव जमिनीचे नॉन ॲग्रीकल्चर (वर्ग 1) मध्ये रूपांतर कसे करता येते? कायदेशीर प्रक्रिया, परवानग्या, अटी व निकष याविषयी संपूर्ण मार्गदर्शन वाचा आणि आपली रिअल इस्टेट माहिती वाढवा.
NA conversion Prakriya Maharashtra
आपणास रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करायची असेल, विकास प्रकल्प सुरू करायचा असेल किंवा व्यावसायिक वापरासाठी जमीन घ्यायची असेल, तर शेतीसाठी राखीव जमिनीचे “वर्ग 1” म्हणजेच NA (Non-Agriculture) मध्ये रूपांतर करणे अत्यावश्यक आहे.
👉सविस्तर माहितीसाठी क्लिक करा👈
वर्ग 1 (NA) म्हणजे काय?
NA conversion Prakriya Maharashtra वर्ग 1 किंवा NA जमीन म्हणजे अशी जमीन जी बिगर शेती उद्देशासाठी अधिकृतपणे वापरण्यास मान्यता प्राप्त आहे. यामध्ये खालील वापर प्रकार येतात:
- निवासी प्रकल्प
- औद्योगिक प्रकल्प
- व्यवसायिक वापर (मॉल, दुकान वगैरे)
- शैक्षणिक किंवा सामाजिक संस्था
- हॉस्पिटल, हॉटेल वगैरे
हे ही पाहा : “वडिलांच्या संपत्तीत मुलांचा हक्क नसतो का? सुप्रीम कोर्टाचा निर्णय काय सांगतो?”
कोणत्या जमिनीचे NA मध्ये रूपांतर करता येते?
✅ 1. शेती जमीन:
NA conversion Prakriya Maharashtra जर जमीन शहर वसाहतीच्या हद्दीत असेल किंवा विकास आराखड्यानुसार ती निवासी, औद्योगिक वापरासाठी योग्य असेल, तर ती NA मध्ये रूपांतरित केली जाऊ शकते.
✅ 2. गावठाणातील जमीन:
गावठाण मर्यादेत असलेली जमीन सामान्यतः बिगर शेती वापरासाठी सहज परवानगीस पात्र असते. मात्र स्थानिक ग्रामपंचायत/नगरपालिका यांची मंजुरी आवश्यक आहे.
✅ 3. गाव सीमेलगत जमीन:
शहरी विस्ताराच्या काठावर असलेल्या जमिनीचेही रूपांतर शक्य आहे, जर त्या विकास आराखड्याच्या सीमा आत येत असतील.
✅ 4. जुनी पडीत जमीन:
पूर्वी शेतीसाठी वापरलेली पण सध्या वापरात नसलेली जमीन, जर ती विकासक्षम असेल, तर तिचेही रूपांतर जिल्हाधिकारी व नगर रचना विभागाच्या मंजुरीने होऊ शकते.
👉सुप्रीम कोर्टाचा मोठा निकाल! वडिलांच्या ‘या’ संपत्तीत मुलांचा हक्क नाही👈
कायदेशीर प्रक्रिया – टप्प्याटप्प्याने मार्गदर्शन
1️⃣ अर्ज सादर करणे:
- तहसीलदार कार्यालय किंवा जिल्हाधिकारी कार्यालयात नॉन ॲग्रीकल्चर वापरासाठी अर्ज करावा.
- अर्जासोबत मालकी हक्काचे पुरावे, 7/12 उतारा, जमीन मोजणी नकाशा इत्यादी जोडले जातात.
2️⃣ जमीन मोजणी आणि पाहणी:
- भूमापन विभाग जमिनीचे सर्वेक्षण करतो. NA conversion Prakriya Maharashtra
- जमीन योग्य आहे का हे तपासले जाते आणि अहवाल तयार होतो.
हे ही पाहा : जमिनीच्या मालकी हक्कासाठी सात महत्त्वाचे पुरावे; आपल्या मालकीचे अधिकार कसे सिद्ध करावेत?
3️⃣ पर्यावरण आणि नगरपालिका मंजुरी:
- शहरी किंवा ग्रामीण नियोजन विभागाकडून मंजुरी घेतली जाते.
- नगरपालिका/पंचायत/नगर परिषद यांच्याकडून परवानगी आवश्यक आहे.
4️⃣ रूपांतर शुल्क आणि कर:
- शासनाने ठरवलेले रूपांतर शुल्क, स्थानिक कर, व महसूल विभागाच्या फी भरावी लागते.
5️⃣ अंतिम मंजूरी:
- सर्व कागदपत्र व निकष पूर्ण झाल्यानंतर जिल्हाधिकारी/सक्षम अधिकारी NA मंजुरी प्रमाणपत्र देतात.
हे ही पाहा : शेजाऱ्याची जमीन आपल्यात आली तर काय करावे?
कोणती जमीन NA मध्ये रूपांतरित करता येत नाही?
NA conversion Prakriya Maharashtra सर्व जमिनीचे वर्ग 1 मध्ये रूपांतर शक्य नाही. खालील जमिनी यासाठी अपात्र असतात:
- वनजमीन (Forest Land)
- प्रकल्पासाठी अधिग्रहीत जमीन
- सरकारी राखीव जमीन
- इको-सेन्सिटिव्ह झोन (जैवविविधता संवेदनशील क्षेत्र)
- पुरातत्व स्थळे
- गौण खनिज क्षेत्रे (Minor Minerals Zone)
काही महत्त्वाचे टीप्स:
- NA मंजुरीशिवाय कोणत्याही बिगर शेती प्रकल्पाची सुरूवात करणे बेकायदेशीर आहे.
- जमिनीचा विकास करताना TP स्कीम, DCPR नियम, MRTP कायदा यांचा अभ्यास करा.
- जर जमिनीवर वाद असेल, तर NA प्रक्रिया रखडू शकते.
हे ही पाहा : सिव्हिल स्कोर म्हणजे काय? CIBIL रिपोर्ट सुधारण्याचे उपाय आणि फायदे
शहाणपणाची गुंतवणूक
NA conversion Prakriya Maharashtra NA मंजुरी ही तुमच्या जमिनीचे बाजारमूल्य अनेक पटांनी वाढवू शकते.
गुंतवणूकदार, डेव्हलपर्स किंवा शेतकऱ्यांसाठी हा एक महत्वाचा टप्पा आहे.
पण ही प्रक्रिया कायदेशीर मार्गाने, योग्य मार्गदर्शनासह केली तरच यशस्वी ठरते.
संबंधित सरकारी लिंक:
👉 Maharashtra Revenue Department – NA Conversion Info
👉 PMAY/MRTP/DCPR 2034 Regulations – Town Planning